ႁူႉၸၵ်းတၢင်းပဵၼ် ဢီႊပူဝ်ႊလႃႊ (Ebola)

ၸိူဝ်ႉမႅင်းတၢင်းပဵၼ် ဢီႊပူဝ်ႊလႃႊ ဢၼ်တိုၵ်ႉပဵၼ်ၶၢဝ်ႇလိုဝ်းလင်လႄႈမီးၵူၼ်းတၢႆယွၼ်ႉတင်းၼမ်ၼၼ်ႉ ၽူႈ ဢၢၼ်ႇလၢႆၵေႃႉတေမီးလွင်ႈၶမ်ၸႂ်ဝႃႈမၼ်းပဵၼ်သင် လႄႈ မီးၽေးႁၢႆႉၼမ်ပဵင်းႁိုဝ်ၵၼ်ယူႇ။ ဝၼ်းမိူဝ်ႈၼႆႉႁဝ်းၶႃႈ ဢွၼ်ၵၢၼ်မႃးထတ်းသၢင်လႄႈလဵပ်ႈႁဵၼ်းတူၺ်းဝႃႈတၢင်းပဵၼ်ၼႆႉ ပဵၼ်ဢီႈသင်တႄႉတႄႉ-

ဢီႊပူဝ်ႊလႃႊလုၵ်ႉတီႈလႂ်မႃး?

 

ၸွမ်းၼင်ႇၶေႃႈၵၢဝ်ႇလၢတ်ႈၶွင် ၸုမ်းၽၢႆႇပၢႆးယူႇလီလုမ်ႈၾႃႉ WHO ၼၼ်ႉ တၢင်းပဵၼ်ဢီႊပူဝ်ႊလႃႊၼႆႉ တႄႇထူပ်း ႁၼ်ၼႂ်းမိူင်းၶွင်ႊၵူဝ်ႊ (Democratic Republic of Congo)  ၼႂ်းၵုၼ်ဢၾရိၶ ၼႂ်းပီ 1976 လႄႈၶိုၼ်း မႃးၽေႈၼႂ်းပီ 2014 ၼႆႉ။ လၢမ်းၶၢတ်ႈဝႃႈတၢင်းပဵၼ်ၼႆႉ တႄႇမႃးတီႈတူဝ်သတ်းမိူၼ်ၼင်ႇဝိင်ႇ လႄႈ လိင်းသေ တိတ်းၸမ်းၵူၼ်းမႃး။

တၢင်းပဵၼ်ၼႆႉငၢဝ်းလၢႆးမၼ်းမိူၼ်ႁိုဝ်?

 

ၵူၼ်းၸိူဝ်းဢၼ်ၸပ်းတၢင်းပဵၼ်ဢီႊပူဝ်ႊလႃႊၼႆႉ တေမီးလူမ်းၼၢဝ်၊ ၶေႃးၸဵပ်း၊ ၶူပ်းၶူပ်းၶိုၼ်ႈၶိုၼ်ႈၸွမ်းၼိူဝ်ႉ ၸွမ်းတူဝ်၊ ႁူဝ်ၶႆႈ၊ ၶႆႈၶီႈၶႆႈႁၢၵ်ႈ၊ တွင်ႉၵႂႃႇ လႄႈ ႁဵတ်းႁႂ်ႈတပ်းတႂ်ႁဵတ်းၵၢၼ်ထိူင်းလူင်း လိုၼ်းသုတ်းၼၼ်ႉ တေ မီးလိူတ်ႈဢွၵ်ႇၸွမ်းတူဝ်။

တၢင်းပဵၼ်ၼႆႉလီၵူဝ်ၸိူင်ႉႁိုဝ်?

[IMG]/images/2014/September/health-09-14-14-3.jpg[/IMG]

တၢင်းပဵၼ်ၼႆႉ ၸပ်းၵၼ်လႆႈၵူၼ်းတေႃႇၵူၼ်း။ လွင်ႈဢၼ်လီၵူဝ်လိူဝ်ၼၼ်ႉ ယွၼ်ႉပိူဝ်ႈပႆႇမီးယႃႈယႃတႃႇယူတ်း ယႃႁႂ်ႈႁၢႆၶၢတ်ႇလႆႈလႄႈ ႁဵတ်းႁႂ်ႈၵူၼ်းၸိူဝ်းဢၼ်ၸပ်းတၢင်းပဵၼ်ဢီႊပူဝ်ႊလႃႊၼႆႉ မီးတိုဝ်ႉတၢင်းလုတၢႆၼမ်ထိုင် 90%။ ၸွမ်းၼင်ႇႁၢႆးငၢၼ်းမိူဝ်ႈဝၼ်းထိ 09/09/2014 ၼၼ်ႉ မီးၵူၼ်းၸပ်းတၢင်းပဵၼ်ၼႆႉႁူမ်ႈ 4,293 ၵေႃႉ လႄႈ ၼႂ်းၵႃႈၼႆႉ လုတၢႆၵႂႃႇယဝ်ႉ 2,296 ၵေႃႉၼႆယူႇ။

တေလႆႈႁႄႉၵင်ႈၸိူင်ႉႁိုဝ်?

ပေႉသမ်ႉဝႃႈမိူင်းႁဝ်းပႆႇမီးၶၢဝ်ႇငၢဝ်းၵဵဝ်ႇလူၺ်ႈမီးၵူၼ်းၸပ်းတၢင်းပဵၼ်ၼႆႉၼႆသေတႃႉ ၼင်ႇႁိုဝ်တေႁႄႉၵင်ႈၸဝ်ႈ ၵဝ်ႇဢမ်ႇႁႂ်ႈၸပ်းတၢင်းပဵၼ်ၼႆႉလႆႈၼၼ်ႉ ၸုမ်း WHO လၢတ်ႈဝႃႈ မိူဝ်ႈယူႇၸမ်ၵူၼ်းၸပ်းတၢင်းပဵၼ်ၼႆႉ ႁႂ်ႈ သႂ်ႇၽႃႈပိၵ်ႉသူပ်း လႄႈ ၶတ်းၸႂ်ယႃႇႁႂ်ႈမီးၵၢၼ်တိူဝ်ႉၼမ်ႉဢၼ်ဢွၵ်ႇမႃး လုၵ်ႉၼႂ်းတူဝ်ၵူၼ်းၸပ်းတၢင်းပဵၼ် မိူၼ် ၼင်ႇႁိူဝ်ႇ လႄႈၼမ်ႉလၢႆးၸၵႂႃႇ။ လိူဝ်သေၼႆႉႁၢမ်ႈၵိၼ်ၼိူဝ်ႉတူဝ်ထိူၼ်ႇမိူၼ်ၼင်ႇဝိင်ႇ လႄႈ လိင်း ဢၼ်ပဵၼ် တူဝ်ၽေႈၸိူဝ်ႉမႅင်းဢီႊပူဝ်ႊလႃႊ ၼႆႉၼႆယူႇ။